Prag na dyski Kernewek? Ottomma challenj unnek dydh warn ugens ragowgh po rag agas fleghes/ studhyoryon

Moy ages bledhen yw…. drog yw genev. My a skrifas meur yn Kernewek: An Nowodhow rag BBC Radyo Kernow pub mis, dyskansow rag ow studhyoryon, ha nebes skrifow akademek (yn Kernewek ha Sowsnek). Yma chaptra skrifys genev vy yn lyver nowydh, ow tos nessa vledhen: ‘Other’ Voices in Education – (Re)Stor(y)ing Stories: Stories as Analytical Tool. My a skrifas a-dro adhyskans yn Kernewek yn skolyow kynsa, an chaptra yw yn Kernewek gans treylyans yn Sowsnek.

Yn pols ma yth esov vy ow skrifa ow toktourieth… 100,000 ger. Mes yma traow erel dhe wul. Mis Hedra my a restras keskussulyans Skians yn ow fennskol vy, Pennskol Karesk. Mis Meurth my a wra mos dhe Geskussulyans yn Pennskol Glasgow – my a wra kewsel yn Kernewek a-dro Gerlyver Jago y’n Lyverva Courtney. Ha mis Metheven my a wra kewsel a-dro adhyskans yn kernewek orth keskussulyans yn Pennskol Kembra.

Mis Gwynngala usi passyes, yth esa paper dyllys dhymm gans Pennskol Kargront. Hwi a yll y gavos omma, yn niver 22:

https://www.asnc.cam.ac.uk/publications/quaestio/index.html

Ha ni yn-dann naw alwedh yth esa meur a ober dhymm. Res o dhymm studhya ha hwithra rag ow doktourieth heb mar. Possybyl yw lemmyn mos dhe lyvervaow ha kovskrifvaow ytho my a assay aga vysytya pub seythen. Mis-Ebrel my a gewsis war ‘Istori an Yeth Kernewek’ rag Trest Ertach Kernow (yn Sowsnek) ha’n bennseythen eus passys my eth dhe geskussulyans orth Pennskol Ponsgranta. My a gewsis war an gwari Kernewek Gwreans an Bys.

Pur vysi o an bewnans Kernewek ynwedh an gwenton ma. Yth esa Pennseythen Kernewek warlinen Mis-Ebrel. My a dhyskas dew dhyskans ha pur dha o metya gans pubonan. An mis ma, res yw dhyn gul an apposyansow war anow ytho my a vydh bysi ow kewsel gans an ombrofyoryon, ha nessa mis res yw dhymm merkya aga apposyansow skrifys…

Mis-Hwevrer my a sonskrifas podkast rag an Kowethas Studhyoryon Geltek Iwerdhon ha Breten a-dro Gorsedh Kernow gans Elizabeth Carne, Bardh Meur ha Pol Hodge, Kannas Bardh Meur. Ni a gewsis yn Kernewek ha yn Sowsnek. An podkast a vydh warlinen nessa mis. Enorys ov dhe dhos ha bos esel Konsel Gorsedh Kernow ynwedh!

Prag yth yw Studhyansow Kernewek a vri yn kever kettesten dres oll an bys?  Rag solempnya agan tassans Kernow, Peran, yma keskussulyans haneth dhyworth Fondyans Studhyansow Kernewek. Ni a dhadhel “Bys Kernow” dre baperyow skiansek war stat Kernow avel studh didheurek yn kever argerdhow ollvysel, divroans yn arbennek.

My a studhyas dew dhornskrif y’n Lyverva Morrab, Pensans. Dydhlyver John Pollard, ha lytherow dhyworth James Quick. An dew dhen o prisnoryon yn Pow Frynk: Pollard ynter 1795 ha 1796, ha Quick ynter 1812 ha 1814. I a skrifas yn kever bewnans yn Pow Frynk yn pols na, ytho pur dhidhurek yw aga skrifow rag istorioryon. Pollard a dhestas an Domhwelans Fynkek ha’y effeythyow war’n poblek yn arbennek: prisyow boos, tervansow ha kyhwedhlow. Dre lytherow Quick ni a yll konvedhes kolmow ynter golyoryon ha teyluyow yn Pow Frynk ha Kernow, hag yn Kernow ynwedh.

Pur dhe les o ragov redya an dornskrifow ma, ha gweles fatel wrug dew Gernow dustunia istori a vri, ha fatel yllyn ni usya aga skrfiow rag konvedhes bewnans kemmyn.

Dy’Gwener eus passys yth esa an Keskussulyans Skians 2020. An vledhen ma yth esa edhom y gavos warlinen heb mar, mes pur dha o henna rag an tus tramor. Yth esa eth areth, war an yeth Kernewek dhyworth tus a vri ha studhyoryon radhesik neb a hwither an yeth yn pols ma. An Keskussulyans a veu restrys gans an Rosweyth ha Konsel Kernow.

Pur dhidheurek o pub areth yn ow breus vy. Da yw genev godhvos pandr’a hwer y’n bys academek, mes my a vynna kavos chons dhe gewsel gans an studhyoryon erel a-dro aga hwithrans yn moy, gans hanafas a de! Joshua Bulter, dyhworth Ostrali, a us jynnow-amontya rag hwithra an lien kresosel Kernewek ha Viktorija Blasheska, dhyworth Almayn, a wrug govynador war an tus neb a gows po a dhysk an yeth yn pols ma. Y fydh pur yntanus redya aga hwithrans pan dhyllons.

My a redyas ow skrif war an dasshergyans an yeth Iwerdhonek ha’n pyth a yllyn ni dyski anodho rag gwelhe studh Kernewek omma yn Kernow. My a studhyas hemma rag ow doktourieth ha res yw dhymm skrifa chaptra warnodho ynwedh.

Ytho de, my a dheuth ha bos bardhes yn solempnita arbennek a-ves Lys Kernow yn Truru. Dydh splann ha tomm o. Pur wothus ov dhe dhos ha bos Bardhes wosa lies bledhen dhe ober hag apposyansow y’gan yeth Kernewek. Ow hanow bardhek yw Kensa – gwynn ow bys! Ny vynsen vy hanow aral.

Drefen bos rewlys Kovid-19, nag esa possybyl kavos po pub bardh y’n solempnita po gwestoryon, ytho fylmys a veu an solempnita. Possybyl o y vires warlinen, ha hwi a yll y vires hwath, war’n wiasva Gorsedh Kernow.

Pur dha o dos ha bos bardhes gans ow hlass Kernewek: Helen, Wayne ha Wella, ha tus erel avel James, Andrew, John hag Andrew. Keslowena dhywgh hwi oll!

Gwynn ow bys! Pur lowen hag enorys ov gans an nowodhow my dhe dhos ha bos bardh Gorsedh Kernow an vledhen ma. My a dhegemeras an enor ma rag sewena y’n apposyansow peswora gradh an veldhen eus passys ha’n ober y hwrav vy rag kemeneth an yeth. My a vynnsa leverel keslowena dhe’n berdh nowydh, Helen Pascoe, Wayne Tonkin, Wella Morris, John Goody, James Kitto, Andrew Johnson hag Andrew Bolton yn arbennik, ha meur ras bras dhe’m dyskadoryon: Pat Parry, Jenefer Lowe ha Peter ha Rael Harvey rag aga gweres pan en vy studhyer.

An vledhen ma my a dhyskas Kernewek, my a oberas war an ragres Kist Kov hag yn pols ma yth esov vy ow restra trenyans rag an bagas treylyans ha dyskadoryon an yeth. My a skrif ansodhow nowydh rag dyskadoryon ha studhyoryon hag an kynnyav ma y fydh kesarethyow nowydh rag studhyoryon peswora gradh ynwedh. My a skrif an nowodhow rag BBC Radyo Kernow ha my a skrifas apposyansow rag an Gesva. Heb mar, my a studh rag ow doktourieth war istori an yeth Kernewek.

Trist ov na vydh Gorsedh Kernow avel dell yw usys hevlena, mes, yn ow breus vy, ni a vydh bagas berdh arbennik byttegyns.

My a yll skrifa lemmyn a-dro ow fewasow dhyworth Gorsedh Kernow. My a dhegemeras unn pewas rag an blog ma, hag ow blog aral war ow doktourieth. An pewas aral o rag ow skrif war mernans yethow ha fatel wra dasserghi yethow. Pur lowen ov!

http://gorsedhkernow.org.uk/AdultAwards2020.html

Dell yw usys my a sen yn dew orchestra omma yn Kernow, my a sen gans ow howetha ha, treweythyow, my a id menestrouthi ynwedh. Pan dheuthen ha bos ni yn-dann naw alwedh, mis-Meurth, ny yllis vy praktisya po seni keskanow na hwath.

Mes, martesen unn seythen diwettha, my a dhegemeras e-bost dhyworth dew goweth. I a vynnas gul orchestra noweth rag seni war-barth – mes warlinen. Nans yw diw vledhen ni a dhallethas orchestra nowydh, Fresk y hanow, rag seni ilow pur arnowydh. Agan hembrenkyas a ober gans an London Sinfonietta (I a sen ilow arnowydh), hag yth esa mur a ilow nowydh dhodho. Ytho ni a dhallethas ragdres nowydh – pub dy’Mergher ni a vetyas war-barth warlinen rag kewsel a-dro an ilow rag an seythen ma. An hembrenkyas a dhanvona e-bost pub seythen gans an ilow ha war-barth ni a gewsis a-dro pandr’a vynnyn ni gul. Res o dhyn sonskrifa an ilow aga honan pub seythen – war klappkodhow dell yw usys ha danvon an sonskrifow dh’en hembrenkyas. Ev a ri oll an sonskrifow war-barth rag ‘gul’ an ilow. Ni a oberas gans komposydhyon wodhvedhys yn ta, ha ni a sonskrifas ilow flamm nowydh – skrifys an gwenton ma. Da yw genev an kompoyans dhe Deborah Pritchard – pur deg yw!

Nyns yw ilow arnowydh da gans pubonan… mes da o genev kavos chons dhe seni neppeth pub seythen. Lemmyn, yma govenek dhyn ni a allo seni keskan yn Truro mis-Est – yn park kerri! An Bournemouth Symphony Orchestra a ros ilow dhyn – hwi a yll goslowes orthyn omma….

Y fydh seythen kewsel Kernewek yn skon (20-28 a vis Metheven). An vledhen ma, an thema yw My a gar… My a wra assaya dhe skrifa neppeth war Twitter pub dydh ha res yw dhymm govyn orth ow studhyoryon dhe wul neppeth ynwedh.

Prag yth yw mar bosek dhe gewsel Kernewek? Yn kynsa le, seythen kewsel Kernewek yw chons rag tus neb na wor kewsel an yeth dh’y assaya, gans lavarow verr. Ni a yll argemynna an yeth oll a-dro Kernewek, po an bys. Mes, yn ow breus vy, posek yw rag kowsoryon agan yeth kavos chonsyow ha spassow dhe gewsel war-barth. Y fydh kales dhe wul henna an veldhen ma, heb mar, mes gans an yethow an werin warlinen yma possybylta y wul. Res yw dhyn kewsel Kernewek. Gwella yw ragon, an gowsoryn, mes gwella yw rag an yeth ynwedh. My a studh Latin, mes ny allav y gowsel. Rag kavos Kernewek Byw, res yw dhyn y gewsel. Res yw dhyn y gewsel war-barth rag gwelhe agan avonsyans, mes res yw dhyn y gewsel yn poblek: yn stretow, yn diwottiow (pan yllyn ni!) ha war’n trethow mar vynnyn ni kavos yeth gans gre ha bri.